Arguvan’da yaşayan insanlar yılların birikimi, tecrübesi ile kış aylarında köy odalarında kış aylarının , günlerini sayarlardı. Tecrübe ettikleri Rumi takvime göre sayılı kışlar da günü gününe yaşanırdı. Unutulmaya yüz tutan bu geleneği, kültürü bizden sonraki nesillere aktarmak için derledim toparladım bilginize sunuyorum.
Rumi ve Miladı takvimler arasında 13 günlük fark bulunmaktadır. Miladi takvimde ayın 14’ü olduğunda Rumi takvimde ayın 1’ini gösterir.
-Rumi takvimde iki mevsim bulunur. Bunlar KASIM GÜNLERİ ve HIZIR GÜNLERİDİR.
Kasım günleri 8 kasımda başlayıp 5 Mayısta son bulur. Hızır Günleri ise 6 Mayısta başlayıp 7 Kasımda son bulur.
Atalarımız 3 aylık kış mevsimini ERBANİ ve HAMSİN diye adlandırarak ikiye ayırmışlardır. Erbani gecelerin en uzun , gündüzlerin en kısa olduğu 22 Aralık tarihinden başlayıp, 30 Ocak tarihinde son bulan 40 günlük süreye verilen isimdir. Hamsin, Erbani sona ermesi ile 31 Ocakta başlayıp, 21 Mart’ta sona erer. Hamisinin içinde Cemreler bulunur. Cemre sıcaklık anlamına gelen bir kelimedir.
Birinci Cemre Miladi aya göre 20 Şubatta havaya düşer. İkinci Cemre 27 Şubatta suya düşer. Üçüncü Cemre 6 Martta toprağa düşer.
Rumi takvime göre soğuklar dört tanedir. Bunlar Koca Karı Soğukları, Gün Dönümü Fırtınası, Alburun Beşi Soğukları, Sitte-i Sever Soğukları dır.
Koca Karı Soğukları, Miladı Mart ayının 17 veya 18. günlerinde yaşanan soğuklardır. Gün Dönümü Fırtınası Miladi 21-22 Mart günlerinde olan soğuklardır. Alburun Beşi Soğukları, 18 Nisanda görülen soğuklardır. Sitte-i Sever Soğukları 20-25 Nisan Arası görülen soğuklardır.
Rumi Aylar Miladi Takvime Göre
Başlangıç Tarihi Bitiş Tarihi
Zehmeri 14 Ocak 13 Şubat
Gücük 14 Şubat 13 Mart
Mart 14 Mart 13 Nisan
Abrul 14 Nisan 13 Mayıs
Mayıs 14 Mayıs 13 Haziran
Kiraz 14 Haziran 13 Temmuz
Orak 14 Temmuz 13 Ağustos
Ağustos 14 Ağustos 13 Eylül
İlkgüz 14 Eylül 13 Ekim
Orta Güz 14 Ekim 13 Kasım
Kara Kış 14 Aralık 13 Ocak